Aanscherping van de Wet markt en overheid
In dit artikel hebben wij al eens uitgelegd wat de Wet markt en overheid inhoudt. Daarbij hebben wij ook aandacht besteed aan de algemeen-belanguitzondering. Omdat van die uitzondering in de praktijk wel heel gemakkelijk gebruik werd gemaakt, heeft de wetgever op 1 september 2017 een wetsvoorstel gepubliceerd. Om daarmee procedurele eisen te stellen aan het gebruik van die uitzondering. Uit de evaluatie van de Wet markt en overheid was namelijk gebleken dat het veelvuldig gebruik hiervan het doel van de wet ondergraaft. Omdat dit nog steeds actueel is, leggen wij u hieronder uit waarom.
Veelvuldig gebruik algemeen-belanguitzondering
Overheden bepalen zelf welke economische activiteiten in het algemeen belang plaatsvinden. Dat kan ook, want die bevoegdheid hebben ze. Uit de evaluatie is gebleken dat maar liefst 75 % van de overheden gebruik heeft gemaakt van deze uitzondering. Onder gemeenten is dat zelfs 90 %. De uitzondering wordt volgens de wetgever dus te makkelijk gebruikt. En dat niet alleen. Uit de evaluatie is ook gebleken dat deze besluiten bovendien niet goed gemotiveerd worden en dat ondernemers meestal amper bij de besluitvorming worden betrokken. Verder worden deze besluiten bijna nooit voor bepaalde tijd genomen. Overheden houden dus geen rekening met ontwikkelingen in de markt. Kortom, de wet werkt niet optimaal.
Voorgestelde procedurele eisen
De wetgever stelt in het wetsvoorstel het volgende voor:
- Een verzwaarde besluitvormingsprocedure. Het voorgenomen besluit moet worden bekendgemaakt en belanghebbenden krijgen de kans daarop te reageren.
- Een evaluatieplicht. Na vijf jaar moeten algemeen-belangbesluiten worden geëvalueerd. Deze plicht geldt dan voor alle besluiten. Dus ook voor vóór de inwerkingtreding van de wetwijziging genomen besluiten.
- Vaststelling van regels die toezien op een goede motivering én evaluatie van algemeen-belangbesluiten. Deze regels worden dan vastgesteld bij algemene maatregel van bestuur.
Impact
De vraag is of deze wijzigingen een merkbaar verschil gaan maken. Verandert een (verzwaarde) besluitvormingsprocedure of een evaluatieplicht de opvatting van een overheid over welke activiteiten in het algemeen belang zijn? Dat is maar de vraag. De overheid blijft op deze manier immers haar eigen keurmeester. Daarnaast lijkt het voorstel achter de feiten aan te lopen. Uit de rechtspraak volgt namelijk al dat bestuursorganen relevante belangen van concurrenten in kaart moeten brengen voordat zij een algemeen-belangbesluit nemen. Oftewel, een overheid moet zo’n besluit nu al motiveren.
Wij zijn benieuwd wat de beoogde wetswijziging daadwerkelijk teweegbrengt. Natuurlijk houden wij u hierover op de hoogte.
Recent geplaatst in de kennisbank
Geen toevoeging
Denkt u in aanmerking te komen voor gefinancierde rechtsbijstand (toevoeging) of denkt u daar recht op te hebben, dan verwijzen wij u graag door naar Het Juridisch Loket. Wij zijn namelijk niet aangesloten bij de raad van rechtsbijstand als kantoor dat deze toevoegingen mag doen.